010 minuten - Bijzondere beroepen

Bedrijfsleider Begraafplaats Hofwijk: Wim Kerkhof

July 08, 2020 Gemeente Rotterdam Season 1 Episode 3
010 minuten - Bijzondere beroepen
Bedrijfsleider Begraafplaats Hofwijk: Wim Kerkhof
Show Notes Transcript

'Of er leven is na de dood? Ik hoop het wel!' 

Sjoerd heeft het niet zo met de dood. Met een pips gezicht draait hij zijn auto de parkeerplaats op van begraafplaats Hofwijk, waar hij voor deze derde podcast een rondleiding krijgt van Wim Kerkhof. In zijn rustgevende kantoor geeft Wim hem een lekker kopje koffie om even bij te komen van de schrik. 'Sommige mensen vinden het niks hier', legt de sympathieke bedrijfsleider van begraafplaats Hofwijk uit. 'Maar er zijn ook mensen die op het natuurgedeelte van de begraafplaats komen picknicken in het gras, pal naast hun overleden geliefde.' 

Wim werkt al sinds de jaren tachtig op de begraafplaats aan de rand van Overschie, en heeft er heel wat zien veranderen. 'Vroeger bepaalde de begrafenisondernemer zowat alles: van de lengte van de ceremonie, tot de selectie van muziek waar je uit kon kiezen. Nu bepaalt de familie gelukkig veel meer zelf.' Om aan alle wensen te voldoen, kan op Hofwijk zowat alles: traditioneel begraven of gecremeerd worden, maar ook op een natuurlijke manier. Dus midden in een veld waar schapen lopen en bijen worden gehouden. Of in alle rust afscheid nemen van de overledene in een witte kapel, die is ingericht als huiskamer. Want ja, ook de wereld van begraven en cremeren is gevoelig voor trends. 

Na een aangename tocht over het terrein - met Wim aan het stuur van Hofwijks golfkar - wordt het Sjoerd in de kelder van de crematieruimte tóch iets te veel. Na een demonstratie van het verbranden van de kist vindt onze presentator het welletjes. Bij het afscheid buiten stelt hij Wim nog een belangrijke laatste vraag: is er leven na de dood? Wim glimlacht en haalt licht zijn schouders op. Hij hoopt in elk geval van wel.
 
Presentatie: Sjoerd van Oortmerssen
Regie en montage: Cathelijne Beijn

00:00:00
 Cathelijne Beijn: Je luistert naar 010 minuten, de podcast serie van de gemeente Rotterdam waarin Sjoerd van Oortmerssen in gesprek gaat met ambtenaren met een wel héél bijzonder beroep. In deze aflevering: Wim Kerkhof, bedrijfsleider van Begraafplaats Hofwijk.

00:00:22
 Sjoerd van Oortmerssen: Het ziet er nou niet echt uit als een begraafplaats hè. Waar staan we nu?

00:00:26
 Wim Kerkhof: We staan nu op het natuurgedeelte van de Begraafplaats Hofwijk. We hebben hier een gedeelte getransformeerd. Grond aangereden, bomen geplant en je kan hier met de GPS-code een graf uitkiezen.

00:00:41
 Sjoerd van Oortmerssen: Want we kijken nu naar een graf. Ik kan het bijna geen graf noemen waar sta ik nou naar te kijken, eigenlijk?

00:00:47
 Wim Kerkhof: Nou ja, je ziet de contouren van een graf. Hier is iemand begraven en wij leggen dan een boomschijf met een inscriptie, met de naam en de data en wat mensen er meer op willen hebben, neer als herkenning. Maar hier komt geen gedenksteen van natuursteen of andere materialen.

00:01:06
 Sjoerd van Oortmerssen: Dus je mag hier ook geen grind neerleggen en geen perkje aanleggen. Dat mag allemaal niet.

00:01:11
 Wim Kerkhof: Mag allemaal niet, maar dat spreken we af dat we dat niet doen, want we willen hier de natuur z'n gang laten gaan. Je ziet vanzelf dat de natuur hier al mooi begint te groeien. Je ziet hier biezen en hier staan we bij struikjes heide, die hebben we dan wel geplant. Maar hier moet de natuur z'n gang gaan en we hebben daar ook nog bijenkasten neergezet. We willen dat de mensen hier eigenlijk alleen maar een levende snijbloem op het graf neerleggen.

00:01:38
 Sjoerd van Oortmerssen: Sober.

00:01:40
 Wim Kerkhof: Je kiest bewust voor deze vorm van begraven. We hebben ook wat richtlijnen voor welke soorten grafkist je mag gebruiken. Van natuurlijk materiaal, wat makkelijk vergaat en geen spaanplaat.

00:01:55
 Sjoerd van Oortmerssen: De grafkist moet dus aan bepaalde regels voldoen. Zijn er nog meer regels?

00:01:58
 Wim Kerkhof: Het zijn regels, maar richtlijnen klinkt beter. Ja, dat moet je doen, want anders krijg je niet wat je eigenlijk voor ogen hebt. Dit was vroeger een gedeelte met graven. Traditioneel noem ik het dan, met grind paadjes en alle stenen keurig netjes in een rij. Je mag hier geen grind omheen gaan leggen. Je mag niet een buxus randje planten. We vinden ook dat de mensen zich wel vrij hier moeten kunnen bewegen. We hebben bankjes neergezet. Maar de richtlijnen zijn er om het zo natuurlijk mogelijk te houden.

00:02:33
 Sjoerd van Oortmerssen: En de kleding van de mensen? Mogen ze nog iets meenemen, of is dat ook allemaal heel karig?

00:02:38
 Wim Kerkhof: We geven aan dat je bijvoorbeeld geen leer mag gebruiken. Schoenen en je bril ook niet, want dat is allemaal iets wat niet vergaat.

00:02:49
 Sjoerd van Oortmerssen: Horloges,ook uit den boze dan, hè.

00:02:50
 Wim Kerkhof: En je gsm ook niet.

00:02:52
 Sjoerd van Oortmerssen: De tijd heb je ook niet nodig als je dood bent.

00:02:54
 Wim Kerkhof: Nee, daar gaan we denk ik anders mee om.

00:02:57
 Sjoerd van Oortmerssen: We weten wie hier ligt. We zien natuurlijk ook een schijf, daar staat de naam op en wanneer iemand is overleden, maar dat is het dan ook wel een beetje, hè. Heb je dan niet de kans dat je bijvoorbeeld, als dit allemaal overgroeit is, dat je op iemand z'n graf gaat staan, per ongeluk.

00:03:13
 Wim Kerkhof: Nou, per ongeluk niet hè, want die boom schijf, die zie je wel. Die kan door de tijd heen natuurlijk vergaan. Nu hebben we wel afgesproken dat, als je dat dan wil, we over zoveel jaar een nieuwe boomschrijf kunnen leveren. Alleen je ziet de schapen in de verte staan die begrazen hier dit gedeelte. Wij komen hier ook niet met machines. Wij willen het hier zo natuurlijk mogelijk houden, dus de schapen die begrazen hier het gedeelte. Die hoge stukjes die laat ze staan, dat is het hout en dat vinden ze niet lekker.

00:03:43
 Sjoerd van Oortmerssen: Kieskeurige beestjes dus.

00:03:45
 Wim Kerkhof: Ja, en zo wil je dit gebied hier de komende jaren laten ontwikkelen.

00:03:48
 Sjoerd van Oortmerssen: Is het een beetje je-van-het aan het worden? Is dit een hit? Is dit populair?

00:03:53
 Wim Kerkhof: Mensen vinden dit veel al mooi en ze zeggen ook van ja, nou, dat past bij hoe ik denk en hoe ik leef. Maar we hebben nog andere mooie plekken hierop Hofwijk om ook op een intieme manier afscheid nemen, bijvoorbeeld in de Witte Kapel.

00:04:09
 Sjoerd van Oortmerssen: De Witte Kapel, nou, laten we daar maar eens heen gaan dan.

00:04:11
 Sjoerd van Oortmerssen: De schapen liggen er heerlijk bij hier, hè.

00:04:17
 Wim Kerkhof: Ja, gezellig hier! Ze worden goed verzorgd. Iedere dag worden ze door de schaapherder nagekeken, vers water en ze begrazen op een hele natuurlijke manier dit gebied.

00:04:37
 Wim Kerkhof: We zijn nu in de Witte Kapel. Dit was vroeger de aula van de begraafplaats totdat het hoofdgebouw van Hofwijk kwam en we hebben hier de ruimte heel anders ingericht als dat je eigenlijk zou verwachten. Je ziet hier een tafel, een bankstel, wat zitjes. Maar we hebben ook hun gedeelte waar de overledene komt te staan. Die kun je ook hier in de ruimte neerzetten waar je het wil en dan kun je op een hele informele manier afscheid nemen.

00:05:07
 Sjoerd van Oortmerssen: Het is eigenlijk een hele huiselijke sfeer hier.

00:05:09
 Wim Kerkhof: Jazeker, kijk het enige wat we zeggen is dat grote bankstel, dat moet je niet verschuiven, want dat is veel te zwaar en deze grote tafel willen we ook het liefst niet over de vloer verschuiven. Maar je kan hier de deuren opendoen, we hebben nog statafels, je kan ook buiten gaan staan, we kunnen consumpties aanbieden, broodjes, frituur, we hebben hier geluid, je kan hier ook een powerpointpresentatie geven, maar je hoeft niet in rijtjes naast elkaar te zitten en kan je vrij rondlopen en zeggen van nou, ik ga eens met die praten of iemand houdt een korte toespraakje of we nemen eerst koffie met een gebakje en daarna een wijntje.

00:05:49
 Sjoerd van Oortmerssen: We moeten het toch even over corona hebben. Het is coronatijd, dat heeft jullie natuurlijk als begraafplaats ook wel getroffen. Jullie moeten je natuurlijk ook aan veel regels houden. Waar hebben jullie allemaal mee te maken gehad?

00:06:03
 Wim Kerkhof: We hebben nog steeds met corona te maken, maar toen het begon gingen de uitvaarten eerst van maximaal 90 personen ineens naar maximaal 30 personen per uitvaart. De anderhalve meter moest gegarandeerd worden. We mochten, net als de horeca, geen consumpties meer verstrekken. Nou, dat was heel erg triest. Mensen konden na afloop dan niet meer napraten. Je had geen condoleance meer. Mensen kwamen hier, de dienst werd gehouden en daarna gingen ze eigenlijk direct weer weg.

00:06:34
 Sjoerd van Oortmerssen: Maar je gunt natuurlijk iedereen een soort waardig afscheid, maar er zijn natuurlijk mensen die er niet bij konden zijn.

00:06:40
 Wim Kerkhof: Ja en daar hebben wij als Hofwijk een mooie oplossing voor. Wij hebben de webcast, dat is een live stream, waarbij wij via de opdrachtgever van de crematie of de begrafenisplechtigheid de webcast door kunnen laten sturen naar kennissen en familie. Dan kunnen die mensen live meekijken via een mobiele telefoon, een laptop of thuis op de computer.

00:07:03
 Sjoerd van Oortmerssen: Maar dan ben je toch niet bij, hè.

00:07:05
 Wim Kerkhof: Je bent er niet echt bij, maar je kunt wel meekijken. Dat is het hoogst haalbare in deze hele nare tijd.

00:07:13
 Sjoerd van Oortmerssen: Wanneer denk je dat we mensen gewoon weer op de traditionele manier kunnen gaan begraven.

00:07:17
 Wim Kerkhof: Dat is heel moeilijk te zeggen want wij moeten de RIVM maatregelen volgen van de overheid. Dus als die zeggen dat het na een bepaalde datum weer kan en mag, gaan we dat zeker doen. Maar die datum kan ik niet noemen.

00:07:36
 Sjoerd van Oortmerssen: We gaan nu naar de crematie oven ruimte. Dus dan moeten we beneden de trap af, want dat zit ergens in de kelder. Kan je mij dan uitleggen wat hier gebeurt?

00:07:51
 Wim Kerkhof: Wanneer de ceremonie in de aula is afgelopen, dan daalt de kist met daarin het stoffelijk overschot naar de oven invoer ruimte. Met de lift, omdat de crematie ovens beneden staan bij ons in een ruimte. En dan gaan de ovenisten, de mensen die hier werken, gaan de voorbereidingen treffen voor de daadwerkelijke crematie.

00:08:12
 Sjoerd van Oortmerssen: Ja, want we hebben hier een soort ijzeren constructie voor ons staan, kun je uitleggen wat dat is?

00:08:19
 Wim Kerkhof: Dit is de crematie invoer baan en door middel van twee handelingen op het invoer paneel wordt dit in werking gezet.

00:08:29
 Sjoerd van Oortmerssen: Dus het is de bedoeling dat uiteindelijk de kist daar dat gat in wordt geschoven. En dat gaat allemaal automatisch?

00:08:36
 Wim Kerkhof: Ja, dat gaat volautomatisch en dat kan ik laten zien.

00:08:43
 Sjoerd van Oortmerssen: Oh, nu gaat dus de ijzeren deur omhoog en dan kunnen we zo de oven inkijken. Er komt al een hitte uit. Wat gebeurt er dan?

00:08:51
 Wim Kerkhof: Nu gaat de invoer baan, zachtjes omhoog. Als die op een bepaalde hoogte is, dan stopt 'ie. En daarna gaat die volautomatisch naar binnen, de oven in.

00:09:06
 Sjoerd van Oortmerssen: En dan glijdt nu de kist zo naar binnen?

00:09:09
 Wim Kerkhof: Ja, de kist wordt naar binnen gebracht en in de oven daalt die baan weer. De kist blijft op de twee stenen wandje staan en de invoer baan komt weer zachtjes terug. De bediening van dit paneel mag door de familieleden zelf gedaan worden, en dat leggen wij dan uit.

00:09:26
 Sjoerd van Oortmerssen: Beetje een macabere vraag, maar hoe lang duurt het voordat een kist met een lichaam daarin eigenlijk tot as is vergaan?

00:09:33
 Wim Kerkhof: Het crematie proces duurt ongeveer anderhalf uur. Dat is in het eerste gedeelte van de crematie oven. Daarna in de na-verbrandingsruimte nog drie kwartier. Die tijd moet je erbij optellen. En dan gaan we de asresten die dan over zijn gebleven. Die worden afgekoeld en die worden daarna dus vermalen tot fijne as en die gaan de uirn in en die mogen we dan op de wens van de familie verstrooien of meegeven.

00:10:00
 Sjoerd van Oortmerssen: Zullen we weer naar boven gegaan uit deze kelder, want het is best wel warm en ja, ik krijg er toch een beetje een onbehaaglijk gevoel bij. Als ik heel eerlijk ben.

00:10:09
 Wim Kerkhof: Ja, dat is juist het grote verschil in de werkzaamheden die wij doen. We proberen de familie zo goed mogelijk te begeleiden en te helpen en de één wil hier graag zijn en een ander wil hier helemaal nooit komen.

00:10:24
 Sjoerd van Oortmerssen: Nou Wim, we komen net uit het crematorium en we staan weer buiten. Heb je eigenlijk zelf al nagedacht over je eigen begrafenis?

00:10:31
 Wim Kerkhof: Ja, ik zou als het nu aan de orde zou zijn, zou ik toch wel heel graag op het natuurgedeelte begraven willen worden. Dat vind ik wel passend bij mij.

00:10:40
 Sjoerd van Oortmerssen: En hoe moet dat er dan verder uitkomen zien?

00:10:41
 Wim Kerkhof: Dan denk ik dat ik kies om in een kleine familiekring begraven te willen worden, niet met hele grote aantallen en dan een lekker wijntje na afloop.

00:10:51
 Sjoerd van Oortmerssen: Dat dan weer wel.

00:10:52
 Wim Kerkhof: Natuurlijk.

00:10:53
 Sjoerd van Oortmerssen: Je werkt hier natuurlijk al jaren. Ja, dan is dan toch de vraag, want misschien kun jij het raadsel ontrafelen. Is er leven na de dood Wim?

00:11:01
 Wim Kerkhof: Ik hoop het wel!

00:11:03
 Sjoerd van Oortmerssen: Dank je wel, ik hoop dat je nog lang blijven leven.

00:11:05
 Wim Kerkhof: Ik hoop dat ook.

00:11:10
 Cathelijne Beijn: De volgende keer in 010 minuten: 'wie van de familieleden gaat er altijd als eerste janken?' 'De moeder van de bruid.